Blog | Mer: Samen naar de toekomst

Terugblik mer-dag door Nieneke en Margritte

Na zo’n 2 jaar van afwezigheid, wat betreft een fysieke bijeenkomst, was het op donderdag 13 oktober jl. weer zover. Vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werd de Landelijke MER-dag weer georganiseerd. Nieneke en Margritte waren erbij en reisden af naar het Groene Hart van Nederland waar bij Buitenplaats Kameryck de bijeenkomst plaatsvond.

“De dag begon, zoals altijd, met een ruime ontvangsttijd, zodat iedereen via fiets, auto en/of OV binnen kon komen stromen. Onder het genot van een kopje koffie of thee en een kleine versnapering konden we ons alvast oriënteren op wat komen ging,” vertellen Nieneke en Margritte.

“De dag bestond uit een plenair programma aan het begin, gevolgd door de mogelijkheid om een drietal workshops te volgen en aan het einde van de middag werd wederom afgesloten met een gezamenlijke sessie.”

Plenair programma

“Het plenaire programma aan het begin van de dag was inspirerend. Aan het woord kwamen Jan Hendrik Dronkers, Secretaris-Generaal van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, gevolgd door Karl Raats, trainer en procesbegeleider in zakelijke creativiteit. Jan Hendrik Dronkers werd door de dagvoorzitters geïnterviewd over de actualiteiten in het werkveld van m.e.r. en planvorming. Daarbij refereerde hij met name aan een oude mentor van hem uit het verleden. Hij had hem laten zien dat onderwerpen of thema’s in een project, die op het eerste gezicht als ballast of onoverkomelijk lijken, vaak door ze te omarmen juist van toegevoegde waarde kunnen zijn. Ook was een belangrijke ‘les’ van hem dat een MER geen hoepel moet zijn die je moet nemen, maar laat het een onderdeel zijn van het gehele project en maak het belangrijk genoeg, zodat het door een ieder gedragen wordt. Een MER moet dienen als een belangrijke bijdrage in de te maken afwegingen binnen een project.

Vervolgens kwam Karl Raats op het podium, een enthousiaste spreker, die de zaal opwarmde. Op een interactieve wijze bood hij in de verschillende rollen van mensen binnen een organisatie en de wijze waarop nieuwe ideeën tot stand (zouden moeten) komen. Met als clou: laat iedereen meedenken en meevoelen bij een nieuw idee. Zonder vooraf te oordelen en door een ieder zijn/haar inbreng te laten horen, kom je tot een sneller en meer gedegen resultaat en zorg je ervoor dat het door iedereen gedragen wordt. Karl is een meester in het opwekken van de lachspieren, dus na deze korte sessie was iedereen opgewarmd en klaar om de workshops te gaan volgen.”

Workshops weerspiegelen op ‘ons’ werk

“De inhoud van de workshops was divers, al waren er natuurlijk een aantal terugkerende elementen, zoals: gezondheid, omgevingsplan, omgevingswet, plan-mer-(beoordeling), etc. Veel van de verkregen informatie is geënt op de gemeentelijke of overheidspraktijk, daar een MER veelvuldig aan de orde komt bij de inrichting van een (groter) gebied. Onder de nieuwe Omgevingswet en bij de opstelling van een omgevingsplan krijgt de gemeente meer mogelijkheden om ‘flexibelere’ normen te hanteren. In de workshop werd het vergeleken met een mengpaneel. Bij het instellen van dit mengpaneel kan een MER een belangrijke bijdrage leveren aan de onderbouwing van de te maken keuzes daarin.

Als het gaat om ‘kleinere’ projecten, of als we het projecteren op het werkgebied van Bergs Advies, dan ziet het ernaar uit dat wij onder de nieuwe Omgevingswet vaker te maken zullen gaan krijgen met het instrument plan-mer-beoordeling. Dat is een uitzonderingssituatie op het moment dat een plan-mer verplicht is.

Het aspect gezondheid en met name het aspect gezondheid onder de nieuwe Omgevingswet krijgt een steeds prominentere plaats in de leefomgeving en in de regelgeving. Wat hierin lastig is en blijft is het toekennen van een algemene definitie aan het aspect gezondheid. Gezondheid is erg subjectief en is met name afhankelijk van de doelgroep of het type mensen in de omgeving van het plan/project. De subjectiviteit maakt het complex. Organisaties als RIVM en RWS zijn bezig met een handreiking om dit onderwerp wat meer handen en voeten te kunnen geven. Naar onze mening zal dit aspect met name voer worden voor de vorming van nieuwe jurisprudentie onder de Omgevingswet. De tijd zal het leren…

Ook was er nog een workshop die inging op het aspect ‘desinformatie’. Onware informatie die met een bepaald doel of motief wordt verspreid. Hoe ga je hiermee om? Over het algemeen is het devies om vooral open en transparant te zijn en te blijven en een toegankelijke houding aan te nemen. Ben zorgvuldig in het kiezen van je informatiebronnen en sta open voor de mening van de ander, zónder direct te oordelen.”

Afsluiting en stof tot nadenken

“Aan het eind van alle workshops werd de dag plenair afgesloten door een bijdrage van mr. Jessica den Outer. Een boeiend betoog over de rechten van de natuur en de wijze waarop met name in andere landen aan de natuur rechtspersoonlijkheid wordt gegeven. Denk aan een rivier in Nieuw-Zeeland, die kan reageren op het voornemen of het besluit om een brug erover heen te bouwen. Hoe bijzonder is dat? De natuur krijgt daarmee een stem in de besluitvorming door de overheid. Jessica zorgde voor wat verwarring bij het publiek, maar als je er goed over nadenkt dan kun je je afvragen of dit kan bijdragen in de aanpak van de problematiek die er is rondom het aspect ‘natuur’ en wellicht ook ‘stikstof’? Het gaf ons in ieder geval genoeg stof tot nadenken.”

Onze collega’s Nieneke en Margritte zijn weer volledig bijgepraat over alles wat met MER te maken heeft. Heb jij een MER-gerelateerde vraag, neem dan contact op met Margritte of Nieneke. Ze helpen je graag!